مَرگ در زیستشناسی پایان زندگی موجودات زندهاست.[۱] و در متنهای دیگر رشتهها، ممکن است به نابودی کامل یک روند، یک وسیله یا یک پدیده اشاره کند.
عوامل وشرایط گوناگونی میتوانند به مرگ سازوارهها بینجامند از جمله شکار، بیماری، نابودی زیستگاه، پیری، سوء تغذیه و تصادفات.[۱] در کشورهای پیشرفته، عامل اصلی مرگ انسانها، پیری و بیماریهای مربوط به کهولت است. در آن کشورها مرگ حیوانات بیشتر در نتیجه کشتار وسیع در کارخانهها انجام میگیرد تا از گوشت آنها برای غذای انسانها استفاده شود.
سنتها و اعتقادات در رابطه با مرگ، یکی از مهمترین قسمتهای فرهنگ انسانها محسوب می شود. ضمناً دیدگاه ادیان در مورد مرگ نیز بسیار با اهمیت تلقی میگردد.
با توجه به پشرفتهای روزافزون علم پزشکی، توضیح: پدیده مرگ، جزئیات لحظه مرگ و همچنین درک مرگ واقعی، پیچیده گیهای بیشتری پیدا کرده است.
همراه با پیشرفتهای دانش پزشکی این بحث که در چه زمانی میتوانیم یک موجود را مرده و خاموش بدانیم دگرگونی پیش آمدهاست. از این رو مفهوم دیگری برای متمایز کردن نقطه مرگ به نام تئوری مرگ اطلاعات[۲] به وجود آمدهاست که توضیح میدهد در نقطهای از زمان که فرد آرایش سلولی مغز خود و در نتیجه اطلاعات ذخیره شده آن را از دست میدهد دچار مرگ غیر قابل بازگشت خواهد گردید. در غیر این، فرد تا پیش از این نقطه ویژه به کمک تکنیکهای پزشکی مانند CPR و... حتی در صورت نداشتن ضربان قلب و جریان نداشتن گردش خون به زندگی بازخواهد گشت.
در تئوری داروین و فرگشت, موجوداتی که دارای عمری کوتاه ولی زاده های بیشتری میباشند, دارای شانس بالاتری برای بقا میباشند. از همینرو وجود مرگ, خود یکی از ویژگی های مهم بقا برای ژن میباشد.[۳]
چگونگی سیر پیر شدن و در نهایت مرگ موجودات زنده هنوز به صورت قطعی مشخص نشده است. به صورت نظری سلولها توانایی تقسیم تا بینهایت و نامیرا را دارا میباشند. اما در دی ان ای(DNA) زائده هایی به نام تلومر وجود دارد که در هر تقسیم سلولی اندازه آنها کوتاهتر شده و در نهایت پس از به پایان رسیدن آن تقسیم سلولی متوقف میگردد. این سیر از ابتدای شکل گیری جنین و سلول تخم آغاز میگردد و تا پایان مرگ موجود زنده ادامه دارد. اندازه تلومر هر فرد بسته به ساختار ژنتیکی اش متفاوت است. در بعضی از مواقع که دی ان ای فرد دچار جهش میگردد, سلولهای نامیرا یا سلولهای سرطانی شکل میگیرند که در تقسیم سلولی آنها, اندازه تلومر ثابت مانده و به عبارتی دارای ویژگی نامیرایی میباشند و در نهایت به خاطر همین ویژگی, باعث مرگ موجود زنده میگردند. [۴]