خمیازه واگیر دارد

پیش از این که این مطلب را بخوانید بهتر است یک قلم و کاغذ بردارید و تعداد دفعاتی را که در طول خواندن این مطلب خمیازه می ‌کشید، یادداشت کنید. بله، درست حدس زدید، خمیازه مسری است. حتی دیدن واژه خمیازه هم موجب خمیازه کشیدن می‌ شود، چه برسد به این که کسی جلوی شما خمیازه بکشد.

جالب است بدانید بنا بر تحقیقات انجام شده حتی جنین سه ماهه هم در رحم مادر خمیازه می‌ کشد.

در واقع خمیازه عملی مسری و غیرارادی است که حتی در میان بعضی پرندگان، ماهی ‌ها، گربه ‌ها، سگ‌ ها و خزندگان مانند مارها هم دیده می ‌شود.

تئوری‌های جالبی درباره خمیازه وجود دارد. گفته می ‌شود هر خمیازه به طور متوسط 6 ثانیه طول می‌ کشد. هنگامی‌ که خمیازه می ‌کشیم، ضربان قلبمان به اندازه 30 درصد افزایش می‌ یابد. حتی افراد نابینا با شنیدن صدای خمیازه ی سایر افراد، خمیازه می ‌کشند. ورزشکاران المپیک اغلب پیش از این که به مسابقه بروند، خمیازه می ‌کشند.

تحقیقات اخیر دانشمندان دانشگاه آلبانی نیویورک نشان داده است که 40 تا 60 درصد اشخاص با نگاه کردن به صورت و به ویژه چشم‌ های کسی که خمیازه می ‌کشد و حتی دیدن تصویر در حال خمیازه کشیدن دیگران، خود نیز خمیازه می ‌کشند. حتی خواندن واژه خمیازه و فکر کردن به آن نیز موجب خمیازه کشیدن می‌ شود.

بر اساس این تحقیقات، مسری بودن خمیازه نتیجه رفتار جمعی ناآگاهانه است؛ به عبارتی روشی ماهرانه برای ارتباط با کسانی است که در اطراف ما هستند، درست مانند پرندگانی که باهم به یک نقطه مهاجرت می ‌کنند.

علاوه بر این تحقیقات نشان داده است خمیازه به انسان‌های اولیه کمک کرده است تا میزان هوشیاری و زمان خواب خود را به یکدیگر نشان دهند.

جالب است بدانید که خمیازه به علت نیازهای فیزیکی بدن اتفاق می ‌افتد. در واقع خمیازه، نیاز خون به اکسیژن بیشتر را نشان می دهد. خمیازه موجب تنظیم اکسیژن خون در بدن می گردد.

در واقع خمیازه موجب رسیدن اکسیژن بیشتر به خون و برداشت دی اکسید کربن از جریان خون می ‌شود و به تنظیم حرارت بدن هم کمک می ‌کند.

گفته می‌ شود ترکیبات شیمیایی مغز شامل سروتونین، دوپامین، اسید گلوتامیک و اسید نیتریک که عواطف و خلق و خو را تحت تاثیر قرار می ‌دهند، موجب خمیازه کشیدن می ‌شوند.

اغلب افراد هنگامی‌ که خسته می ‌شوند خمیازه می ‌کشند، اما این تنها دلیل خمیازه کشیدن نیست. استرس، بی ‌حوصلگی و کار زیاد هم می ‌تواند موجب خمیازه شود.

فواید خمیازه

* جلوی از کار افتادگی راه‌های هوایی ریز موجود در ریه‌ را می ‌گیرد و به همین علت اغلب صبح هنگام، یا در زمان خستگی و بی‌ حوصلگی خمیازه می ‌کشیم.

* خمیازه موجب ترشح ماده‌ای شیمیایی می ‌شود و به باز ماندن کیسه ‌های هوایی کمک می کند. مقدار کافی و عملکرد درست این ماده شیمیایی به توانایی نوزاد برای زنده ماندن در بیرون از رحم مادر کمک می ‌کند و به همین علت هم است که جنین سه ماهه ی در حال رشد، خمیازه می ‌کشد تا برای استفاده از ریه‌هایش آماده شود.

* خمیازه به ‌عنوان سیستم هشداردهنده عمل می ‌کند که به فرد اطلاع می ‌دهد ممکن است خوابش ببرد. بنابراین چنان چه شما در حین رانندگی خمیازه بکشید، هشداری است که نشان می دهد باید کمی ‌استراحت کنید.

در خصوص مسری بودن خمیازه میان انسان ‌ها و حیوانات، نکته جالب توجه این است که حتی حیوانات هم با دیدن حیوانات در حال خمیازه ، خمیازه می ‌کشند.

در تحقیقاتی که روی سگ‌ها انجام شد 21 سگ از میان 29 سگی که در معرض خمیازه سگ‌ های دیگر قرار گرفته بودند، خمیازه کشیدند.

چرا خمیازه می کشیم؟

بر اساس یک نظریه، خمیازه کشیدن مسری است. آخرین نظریه های فیزیولوژیست ها در رابطه با خمیازه  کشیدن، از مسری بودن خمیازه حکایت می کند.

بر این اساس، خمیازه کشیدن یک عمل بدوی است که در سیر تکامل انسان جا مانده است.

یک پروفسور در دانشگاه مریلند آمریکا کشف کرده، خنده و خمیازه به گونه ای غیر عادی قابل سرایت هستند، به طوری که تنها مطالعه درباره خمیازه کافی است تا شما نیز تمایل به آن پیدا کنید.

در واقع خمیازه یک بازتاب است و شما نمی توانید به راحتی آن را متوقف کنید. این رفتار علامتی از تغییر حالت میان هوشیاری و خواب آلودگی، و برعکس است. به اعتقاد او خمیازه کشیدن هیچ ارتباطی با کسب اکسیژن بیشتر برای فرد ندارد.

همچنین گروهی از محققان دانشگاه آریزونا، دلیل اینکه برخی افراد با مشاهده خمیازه دیگران، خود نیز آن را تکرار می کنند، نوعی پدیده ارادی موسوم به مجاورت می دانند.

خمیازه عبارت است از باز کردن دهان و تنفس عمیق به صورت غیر ارادی که تقریباً از زمان پیش از تولد و به عبارت دقیق تر از دوره جنینی و یازده هفتگی قابل مشاهده است.

در ارتباط با خمیازه دو نظریه عمده مطرح است؛ نخست تئوری فیزیولوژیکی که طبق آن کمبود اکسیژن همراه با افزایش میزان دی اکسید کربن در خون باعث می شود گیرنده های حسی پیام خاصی را به مغز منتقل کنند و قسمت غیرارادی مغز فرمان خمیازه را صادر کند. نظریه دوم، تئوری خستگی است که خمیازه را نوعی واکنش طبیعی بدن در این مواقع می داند.

از سوی دیگر محققان این مرکز به تازگی دریافته اند زمانی که فرد خمیازه می کشد، مقادیر بیشتری اکسیژن از طریق گشاد شدن مجاری تنفسی، وارد ریه ها می شود و درصد این گاز حیاتی در خون افزایش می یابد.

آنها می گویند: در 90 درصد موارد، خمیازه کشیدن به دنبال افت اکسیژن در بدن فرد رخ می دهد. برای مثال بعد از مدتی نفس کشیدن به صورت مقطع و کوتاه، ناگهان شخص خمیازه می کشد و با این کار بدن او میزان اکسیژن مورد نیاز را دریافت می کند، پس در حقیقت خمیازه پاسخی به نیاز فرد برای دریافت هوای بیشتر است، نه دلیلی بر خواب آلودگی.

خمیازه بی اختیار انجام می شود، زیرا در مغز ما مرکزی است که نفس کشیدنمان را تنظیم می کند. اگر مقدار زیادی گاز کربنیک در بدن ما وجود داشته باشد، این مرکز فعال می شود و ما بی آنکه بخواهیم، نفس عمیقی کشیده و گاز کربنیک را بیرون می دهیم.

هر چند علل و چگونگی دقیق خمیازه کشیدن مشخص نیست، اما دیدن، شنیدن یا حتی فکر کردن به خمیازه نیز می تواند فرد را به انجام آن وادارد، زیرا نگاه کردن و شنیدن صدای خمیازه روی مغز ما اثر می گذارد و باعث خمیازه می شود.

پیش از این تصور عمومی این بود که ما تنها هنگام خستگی خمیازه می کشیم، اما ما موقع بیدار شدن از خواب و هوشیاری کامل نیز خمیازه می کشیم.

امروزه می دانیم ریه ها مسئول سنجش میزان اکسیژن نیستند و از طرفی دیده شده که حتی جنین انسان در شکم مادر با ریه های پر از آب خمیازه می کشد.

این نظریه معتقد است که خمیازه کشیدن، نوعی روش ارتباطی میان موجودات است، به این معنی که جانوران با انجام این عمل، تغییرات ایجاد شده در محیط یا درون خود را به یکدیگر اطلاع می دهند.

برگرفته از سایت تبیان