رسیدن به کمال و سعادت مادی و معنوی نتیجه صبر و استقامت مخصوصا شرح صدر و سعه صدر است. اگر انسان در مقابل مشکلات صبر نداشته باشد و نتواند مشکلات را حل بکند قطعا به جایی نمیرسد. بی رنج گنج میسر نمیشود و بی صبر احدی به جایی نمیرسد.
داشتن صبر و استقامت مخصوصا در کارهای مهم ضروری است. در قرآن کریم به پیغمبر اکرم امر به صبر شده است: «وَاصْبِرْ عَلَى مَا یَقُولُونَ وَاهْجُرْهُمْ هَجْرًا جَمِیلًا؛ و بر آنچه می گویند صبر کن و به وجهی پسندیده از ایشان دوری جوی» (مزمل/10)
انسان بی صبر اگر به جایی هم رسیده باشد نمیتواند حفظش کند؛ اگر دنیا میخواهید باید تسلط بر اعصاب داشته باشید؛ باید بتوانید مثل دریا گل و لایها را در خود هضم کنید، کارهای مشکل و حرف های ناهنجار را در خود هضم کنید؛ تحمل داشته باشید. مشکل وقتی جلو میآید اگر قابل حل است باید حل کرد و اگر قابل حل نیست؛ اگر میشود از کنار آن گذشت، باید گذشت و به مطلوب رسید و اگر نمیشود از کنار آن گذشت، باید تحمل کرد.
پس مراحل زیر را به ترتیب باید انجام بدهیم :
1- باز کردن گره و مشکل.
2- از کنار مشکل گذشتن.
3- تحمل مشکل.
کسى که فورا عصبانی مى شود و اعصابش ضعیف است، چه باید بکند؟
یکى از راه ها تمرین است؛ چرا دست راست شما از دست چپتان قوى تر است؟ به خاطر این که از دست راست بیشتر کار مى کشید لذا قوى تر از دست چپ شماست؛ اعضا وجود ما چنین هستند، هر چه از آنها بیشتر کار بکشیم قوى تر مى شوند لذا علماى اخلاق مى گویند و از روایات اهل بیت هم استفاده مى شود که افعال و اخلاق براى ما ملکه مى سازند مثلا اگر نتوانستید در خانه صبر کنید، در مقابل بچه عصبانى شدید، در کلاس در مقابل دانش آموزان عصبانى شدید، تمام این افعال شما براى شما ملکه مى سازد تا بدانجا که کم کم آدم درنده غضبناکى مى شوید. از نظر جسم هم ضعف اعصاب پیدا مى کنید اما اگر بر عکس شد، اگر در خانه ناملایمى دیدید صبر کردید، حلم ورزیدید از حلم صبر پیدا مى شود، از تحلم و تحمل؛ حلم پیدا مى شود. وقتى در مقابل ناملایم صبر کردید روز اول صبر کردید... روز چهارم صبر کردید، کم کم ضعف اعصاب شما از بین مى رود و کم کم ملکه صبر براى شما پیدا مى شود.
منبع: کتاب جهاد با نفس آیت الله مظاهری.