بر اساس نتایج آخرین بررسیهای انجام شده در کشور، میانگین سن ازدواج برای دختران 22 و پسران 26 سال است.
دکتر شهلا کاظمیپور ـ معاون پژوهشی مرکز مطالعات جمعیتی آسیا و اقیانوسیه ـ در گفتوگو با خبرنگار «جوانان» خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، با اشاره به ایجاد تحول در سن ازدواج جوانان و به ویژه دختران در یک دهه اخیر، گفت: این تحولات باعث افزایش سن ازدواج در دختران شده، به طوری که براساس آخرین سرشماری در سال 85، سن ازدواج دختران از 6/19 سال (در سال 1355) به 5/23 سال به طور میانگین رسیده است، اما در مورد پسران این افزایش سن تنها یکسال بوده و از میانگین 26 سال به 27 سال رسیده است.
وی افزود: این در حالیست که تحقیقات و منابع آماری مختلف، ارقام متفاوتی از میانگین سن ازدواج جوانان ارائه میکنند. به عنوان مثال سازمان ثبت احوال که وظیفه ثبت واقعه ازدواج در کشور را بر عهده دارد، میانگین سن ازدواج دختران را 5/21 سال اعلام کرده است.
معاون پژوهشی مرکز مطالعات جمعیتی آسیا و اقیانوسیه، آسیبهای روانی و اجتماعی را از پیامدهای افزایش سن ازدواج دختران عنوان و با اشاره به نتایج جدیدترین مطالعه و تحقیق ملی در این خصوص اظهار کرد: بر اساس بررسیهای اخیر در سطح کشور که بر روی یکهزار و 200 زوج جوان 19 تا 40 ساله در دو ماه اخیر توسط مرکز مرکز مطالعات جمعیتی آسیا و اقیانوسیه انجام شده، میانگین سن ازدواج پسران 26 سال و دختران 2/22 سال بوده است.
وی ادامه داد: مقایسه این افزایش سن با سنوات زناشویی و ازدواج نشان میدهد، میانگین سن ازدواج در افرادی که در یک سال گذشته ازدواج کردهاند، بالاتر است.
به گفته دکتر کاظمی پور، 80 درصد از پاسخگویان مشکلات مالی و اقتصادی را مهمترین دلیل افزایش سن ازدواج پسران اعلام کردهاند.
معاون پژوهشی مرکز مطالعات جمعیتی آسیا و اقیانوسیه خاطر نشان کرد: همچنین پاسخگویان در این تحقیق، متوقع بودن دختران و تجملگرایی را با میانگین آماری 40 درصد، اولین عامل افزایش سن دختران در کشور اعلام کردهاند و پس از آن مشکلات مالی و نداشتن جهیزیه مناسب (که خود در نتیجه تجملگرایی و چشم و همچشمی است)، ادامه تحصیل، نیافتن همسر ایدهآل از نظر اخلاقی و اعتماد نداشتن به پسران به علت شیوع بیبند و باری اجتماعی در برخی از آنها، سختگیری والدین، برآورده شدن نیازها از راههای نامشروع و تحولات اخیر اجتماعی به عنوان دلایل افزایش سن ازدواج دختران ذکر شده است.
وی با ارائه تحلیلی از نتایج این تحقیق، عنوان کرد: عوامل اجتماعی و فرهنگی بیش از سایر عوامل در افزایش سن ازدواج جوانان نقش دارد و در این بین 50 تا 60 درصدعلل این افزایش سن ناشی از خود جوانان و 40 تا 50 درصد علت آن به خانوادهها مربوط است.
دکتر کاظمیپور تصریح کرد: برخی والدین امروز ما و جوانان دیروز، در مراحل گذار اجتماعی مطالبات کاذبی از جامعه انتظار داشتهاند که بسیاری از آنان برایشان محقق نشده است. بنابراین این خانوادهها میخواهند این مطالبات را در زندگی فرزندانشان محقق کنند، در نتیجه میتوان بسیاری از رسمهای تجملی و مهریههای سنگین ازدواج را ناشی از جبران کمبودهای خانوادهها دانست.
وی با اشاره به تصور عموم مردم مبنی بر این که مشکلات اقتصادی و بیکاری مهمترین مانع ازدواج به موقع است، اظهار کرد: اگر این طور باشد، جوانان بیسواد و کم سواد که مشکل بیشتری در یافتن شغل و حل مسایل اقتصادی دارند، اصلا نباید ازدواج کنند در حالی که نتایج مطالعات نشان میدهد که این افراد بسیار زودتر از سایرین ازدواج میکنند. در واقع این موضوع ثابت میکند که میزان تحصیلات با افزایش سن ازدواج رابطه مستقیم دارد، به طوری که هر چه فرد تحصیلات بیشتری دارد، توقع بالاتری از اشتغال و سطح زندگی دارد بنابراین دیرتر ازدواج میکند.
معاون پژوهشی مرکز مطالعات جمعیتی آسیا و اقیانوسیه، تحولات اخیر اجتماعی، توسعه شهرنشینی، بالا رفتن سطح تحصیلات و تلاش برای حفظ و ارتقای آنچه که پرستیژ اجتماعی خوانده میشود را از جمله عوامل مهم دیگری دانست که در بالا رفتن سن ازدواج جوانان به ویژه دختران جوانان موثر بوده است.
وی با این حال تصریح کرد: این افزایش سن ازدواج ادامه نخواهد یافت و از آنجا که دامنه سن ازدواج برای دختران بین 20 تا حداکثر 30 سال است، میانگین سن ازدواج در آینده ثابت خواهد شد و چنانچه بتوانیم کشور را به یک ثبات فرهنگی برسانیم، این میانگین سنی دچار کاهش نیز خواهد شد.
معاون پژوهشی مرکز مطالعات جمعیتی آسیا و اقیانوسیه، با اشاره به پدیده افزایش دختران مجرد، پیشبینی کرد که این مشکل اجتماعی به زودی رفع شود، اما از سوی دیگر جامعه در آینده دچار معضل افزایش پسران مجرد و هرگز ازدواج نکرده خواهد شد.
وی در پایان ابراز امیدواری کرد با تقویت ساختارهای اجتماعی و ایجاد ثبات فرهنگی، تجملزدایی از مراسم ازدواج و تسهیل انتخاب همسر مناسب از طریق ایجاد مراکز همسریابی علمی و غیرانتفاعی، مسایل اجتماعی مرتبط با ازدواج جوانان به زودی حل و فصل شود.