آداب طعام خوردن

اول دست و دهن و بینی پاک کند، آنگاه به کنار خوان حاضر آید، و چون بر مائده بنشیند به طعام خوردن مبادرت نکند الا که میزبان بود و دست و جامه آلوده نکند، و به زیادت از سه انگشت نخورد، و دهن فراخ باز نکند، و لقمه بزرگ نکند، و زودتر فرو نبرد و بسیار نیز در دهن نگاه ندارد، بلکه اعتدال نگاه دارد، و انگشت نلیسد، و به الوان طعام نظر نکند و طعام نبوید و نگزیند، و اگر بهترین طعام اندک بود بدان ولوع ننماید، و آن را بر دیگران ایثار کند، و دسومت [به ضم دال و فتح میم یعنی چربی] بر انگشت بنگذارد، و نان و نمک‌تر نکند، و در کسی که با او مؤاکله کند ننگرد، و در لقمه او نظر نکند و از پیش خود خورد، و آن چه به دهن برد مانند استخوان و غیر آن، بر نان و سفره ننهد، و اگر در لقمه استخوان بود چنان از دهن بیفگند که کسی وقوف نیابد.

و آن چه از دیگری منفر یابد ارتکاب نکند[آنچه دیگران ازان بی زارند انجام ندهد]، و پیش خود چنان دارد که اگر کسی خواهد که بقیت طعام او تناول کند از آن متنفر نشود، و چیزی از دهان و لقمه در کاسه و برنان نیفگند.

و پیش از دیگران به مدتی دست باز نگیرد، بل اگر سیر شده باشد تعللی می‌آرد تا دیگران نیز فارغ شوند، و اگر آن جماعت دست بازگیرند، او نیز دست بازگیرد و اگر چه گرسنه بود؛ مگر در خانه خود یا به موضعی که بیگانگان نباشند، و اگر در میان طعام به آب حاجت افتد به نهیب نخورد، و آواز از دهن و حلق بیرون نیارد، و چون خلال کند با طرفی شود و آن چه به زبان از دندان جدا شود فرو برد، و آن چه به خلال بیرون کند به موضعی افگند که مردم [را] نفرت نگیرد، و اگر در میان جمعی بود در خلال کردن توقف کند، و چون دست شوید در پاک کردن انگشتان و اصول ناخنان جهد بلیغ نماید و همچنین در تنقیه [پاک کردن]لب و دهن و دندانها؛ و غرغره نکند، و آب دهن در تشت نیفگند، و چون آب دهن بریزد به دست بپوشد، و در دست شستن سبقت نکند بر دیگران، و اگر پیش از طعام دست شویند، شاید که میزبان سبقت کند بر دیگر حاضران در دست شستن.

---

خواجه نصیر طوسی