آموزش لهجه شیرین اصفانی
۱ - مضاف و موصوف همیشه " ی " میگردد . مثال :
درِ باغ ---> دری باغ
گل قشنگ ---> گلی قشنگ
آدم خوب ---> آدمی خُب
2- " د " ما قبل ساکن تبدیل به " ت " میشود .مثال :
پراید ---> پرایت
آرد ---> آرت
3- " و " ساکن آخر کلمه به " ب " قلب می شود .مثال :
گاو ---> گاب
دکتر پرویز ناتل خانلری - در آثار مورخان و جغرافیا نویسان اسلامی، گذشته از فارسی دری که زبان رسمی و اداری کشور ایران بوده است و پهلوی جنوبی (پارسیک) که تا سه - چهار قرن بعد از اسلام زبان دینی ایرانیانی شمرده می‌شد که به آئین زرتشتی (زردشتی) باقی مانده بودند؛ از چندین گویش دیگر که در نقاط مختلف این سرزمین پهناور متداول بوده، ذکری آمده و گاهی نمونه‌های کوتاه، یا به نسبت بلندتر، از بعضی آنها ثبت شده است.
در این کتب که از اواخر قرن سوم تا قرن دهم هجری تألیف یافته به بیش از چهل گویش ایرانی اشاره شده است که فهرست آنها را در زیر می‌آوریم:
مردم جامعه ایران و تکلم به ۶ زبان
دکتر عرفان قانعی فرد - تنوع زبانی در ایران، شاید یکی دیگر از زیبایی‌های آن باشد. از ماکو تا سراوان؛ از ایلام تا زابل؛ از سرخس تا آبادان، و از کیش تا گرگان؛ طیف زیبای زبانی ایران را چنان ترسیم می‌کند که سال‌های سال می‌تواند جزء پروژه‌های تحقیقی زبان‌شناسان قرار گیرد؛ پروژه‌هایی که درباره شناخت زبان و ماهیت آن پیشینه‌یی بس قدیم دارد و از عصر طلایی یونان تا امروزه روز؛ محققان را به خود مشغول کرده است.
ادامه مطلب ...زبان گیلکی، زبان مردم گیلان آمیخته‌ای از ادامه زبان‌های باستان ایرانی شاخه غربی و زبان مردمان بومی منطقه، پیش از آخرین مهاجرت آریاییان به فلات ایران است. در این زبان بسیاری از ویژگی‌های زبان‌های باستان ایران دیده میشود، برای نمونه صرف فعل در زبان گیلکی با صرف فعل در زبان‌های پهلوی و پارتی شباهت دارد و نیز همگونی‌های وجه اخباری و ماضی نقلی در گیلکی و پهلوی کاملاً قابل بررسی است.
زبانها و گویش‌های ایرانی
در این کتب که از اواخر قرن سوم تا قرن دهم هجری تألیف یافته به بیش از چهل گویش ایرانی اشاره شده است که فهرست آنها را در زیر می آوریم:
۱) ارانی :
گویش ناحیه اران و بردع در قفقاز بوده است. اصطخری و مقدسی از آن یاد کردهاند.
مقدسی درباره آن مینویسد: « در اران سخن میگویند و فارسی ایشان قابل فهم است و در حروف به خراسانی نزدیک است.»
زبان کردی یکی از زبان‌های شاخه شمال غربی زبان‌های ایرانی است که در سرزمین کردستان به آن گفتگو میشود. جمعیتهای پراکنده کرد همچنین در جمهوری آذربایجان، ارمنستان، شمال خراسان و در مناطقی از استان گیلان یعنی لوشان و چمخاله و لنگرود نیز زندگی می‌کنند.
شاخه‌های اصلی زبان کردی عبارتند از[1]:
ترکی آذربایجانی
زبان ترکی آذربایجانی (به ترکی آذربایجانی: Azərbaycan türkcəsi و یا Azərbaycan dili) زبان گفتاری اهالی در منطقه آذربایجان ایران و سایر مناطق آذری‌نشین ایران و زبان رسمی جمهوری آذربایجان است. ترکی آذربایجانی به عنوان زبان گفتاری همچنین در نواحی شرقی ترکیه و جنوب گرجستان و داغستان رایج است. در دهه‌های اخیر آذربایجانی‌های بسیاری به شهرهای بزرگ روسیه، اروپا، امریکا و کانادا مهاجرت کرده و جوامع قابل توجهی را در این کشورها تشکیل می‌‌دهند